Jak wynika z danych Centers for Disease Control and Prevention (CDC), choroby serca są główną przyczyną zgonów na całym świecie. Aby ograniczyć ryzyko ich wystąpienia, warto wyrobić w sobie zdrowe nawyki. Poznaj przyczyny i objawy chorób sercowo-naczyniowych.
Choroby serca – rodzaje
Choroby serca to różne dolegliwości, które obejmują co najmniej jeden z elementów serca. Mogą być przewlekłe, ostre, strukturalne, wrodzone, nabyte i czynnościowe.
Najczęściej występujące choroby serca:
- arytmia, czyli zaburzenia rytmu serca
- miażdżyca tętnic, inaczej arterioskleroza, stwardnienie tętnic
- kardiomiopatia – poszerzenie jednej lub obydwu komór serca
- wrodzone wady serca
- choroba wieńcowa serca (choroba niedokrwienna serca) spowodowana tworzeniem się w ścianach naczyń wieńcowych blaszek miażdżycowych
- infekcyjne choroby serca, wywołane przez bakterie i wirusy.
Choroby sercowo-naczyniowe to ogólne pojęcie obejmujące zaburzenia w obrębie serca i/lub układu naczyń krwionośnych.

Choroby sercowo-naczyniowe – charakterystyczne objawy
Objawy chorób sercowo-naczyniowych mogą być zróżnicowane, ponieważ schorzenie może dotykać różne elementy układu sercowo-naczyniowego.
Arytmia serca – objawy
Arytmia – choroba serca, charakteryzująca się przede wszystkim przyśpieszeniem, zwolnieniem i nieregularnością w pracy tego narządu.
Charakterystyczne objawy arytmii:
- uczucie, że serce bije zbyt wolno lub zbyt szybko
- duszność, trudności z oddychaniem, uczucie dławienia
- bóle w klatce piersiowej
- zawroty głowy.
Miażdżyca tętnic
Miażdżyca to choroba tętnic, prowadząca do zwężenia ich światła.
Typowe objawy miażdżycy tętnic:
- duszność, bóle w klatce piersiowej
- drętwienie kończyn
- zimne dłonie i stopy
- niedowłady kończyn.
Wrodzone wady serca
Wrodzone wady serca są to nieprawidłowości w strukturze serca lub w jego czynności, które powstały na etapie kształtowania się i rozwoju narządów u płodu. Dzięki rozwojowi przyrządów diagnozujących można je wykryć jeszcze w łonie matki. Zdecydowanie ułatwia to proces leczenia.
Objawy wrodzonych wad serca:
- sinica
- obrzęk stóp
- duszność
- ogólne zmęczenie
- zaburzenia rytmu serca.

Choroba wieńcowa
Choroba wieńcowa, inaczej choroba niedokrwienna serca to choroba, spowodowana tworzeniem się w ścianach naczyń wieńcowych\tętnicach blaszek miażdżycowych.
Objawy choroby wieńcowej
- dolegliwości bólowe w klatce piersiowej
- mdłości
- duszność
- uczucie pełności w nadbrzuszu i wzdęcia.
Kardiomiopatia
Kardiomiopatia to nieprawidłowość w obrębie mięśnia sercowego. Charakteryzuje się poszerzeniem komór serca i sztywnieniem ścian komór.
Kardiomiopatia – objawy
- ogólne zmęczenie
- ból w klatce piersiowej
- duszności
- zaburzenia rytmu serca
- obrzęk stóp.
Infekcyjne choroby serca
Infekcyjne choroby serca to ogólne pojęcie obejmujące zapalenie wsierdzia, zapalenie mięśnia sercowego i zapalenie osierdzia.
Do objawów klinicznych, które mogą sugerować infekcyjną chorobę serca, należą:
- ból w klatce piersiowej
- suchy kaszel
- gorączka
- dreszcze
- wysypka na skórze
- uczucie kołatania lub nierównego bicia serca.

Choroby serca u kobiet – objawy
Kobiety częściej niż mężczyźni chorują na serce. Jak wynika z badań naukowych z 2003 roku, objawy zawału serca u kobiet są zupełnie inne niż u mężczyzn. Nie mają „klasycznych” objawów zawału takich jak na przykład: bóle w klatce piersiowej, rozpieranie czy dławienie. Kobiety, które uczestniczyły w badaniu, skarżyły się przede wszystkim na uczucie niepokoju, zaburzenia snu i ogólne zmęczenie. Po drugie ponad 80% badanych kobiet stwierdziło u siebie tego typu objawy miesiąc przed zawałem.
Typowe objawy chorób serca u kobiet:
- zawroty głowy
- bladość
- duszność
- uczucie niepokoju
- mdłości
- wymioty
- ból szczęki, szyi oraz pleców
- niestrawność, wzdęcia
- zimne poty.
Przyczyny chorób serca
Choroby serca to różne dolegliwości, które obejmują co najmniej jeden z elementów serca. Przyczyny chorób serca mogą być różne.
Czynniki ryzyka:
- nadwaga\otyłość
- wrodzone wady serca
- cukrzyca
- występowanie chorób sercowo-naczyniowych w rodzinie
- wiek\płeć
- nadciśnienie
- alkohol\narkotyki
- duże ilości kawy
- przewlekły stres i zmęczenie
- palenie papierosów
- leki
- infekcje
- wysoki poziom trójglicerydów, cholesterolu całkowitego oraz cholesterolu LDL z jednoczesnym obniżeniem poziomu cholesterolu HDL
- brak aktywności fizycznej.
Choroby serca – rozpoznanie
Rozpoznanie ustala się głównie na podstawie badania krwi, wywiadu, EKG, USG serca i tętnic szyjnych, testu wysiłkowego, TK\CT, cewnikowania serca i koronarografii. Wczesne rozpoznanie jest bardzo istotne dla przebiegu dalszego leczenia. Jeżeli zaniepokoją nas objawy takie jak ból w okolicy serca, duszność, nierównomierne bicie serca i trwa to długo lub powtarza się często, koniecznie udajmy się do lekarza. Choroby serca, które są nieodpowiednio leczone, mogą być zagrożeniem życia.
Choroby serca wpływają również na nasze codzienne życie. Mamy zmniejszoną wydolność oddechową, co nie pozwala nam w pełni uprawiać aktywności fizycznej. Jednak ruch jest tu wskazany, na przykład spacery, podczas których dotlenimy organizm.
Choroby serca – zalecenia
Jeżeli cierpisz na którąkolwiek z chorób, ważne jest, aby prawidłowo dbać o serce i o siebie. Poniżej przedstawimy ci kilka cennych wskazówek, dzięki którym zachowasz zdrowe serce:
- Stosuj zbilansowaną dietę.
- Utrzymuj dobrą masę ciała.
- Bądź przynajmniej umiarkowanie aktywny fizycznie, w granicach wyznaczonych przez kardiologa.
- Regularnie sprawdzaj poziom cholesterolu, zwłaszcza jeśli w Twojej rodzinie występowały choroby serca.
- Unikaj palenia tytoniu.
- Uzyskaj regularną opiekę medyczną od swojego lekarza pierwszego kontaktu. Nawet jeśli masz kardiologa, nadal potrzebujesz lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który będzie odpowiadał za całą twoją opiekę medyczną.
- Zadbaj o zdrowie zębów. Regularna opieka stomatologiczna minimalizuje ryzyko infekcji, które mogą wpływać na serce.

Dieta dla zdrowego serca
Odpowiednia dieta również pozwoli ci na zachowanie zdrowego serca. Podpowiadamy, co powinna zawierać dobrze dobrana dieta, a także czego unikać.
- Jedz dużo warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych.
- Jedz produkty bogate w białko.
- Wybierz niearomatyzowane, naturalne mleko, jogurty.
- Jedz produkty z kwasami omega-3.
- Zamiast soli wybieraj zioła.
Czego powinieneś unikać?
Zmniejszenie ilości spożywanego wysoko przetworzonego jedzenia jest dobre dla twojego serca. W związku z tym powinieneś ograniczać produkty:
- Wypieki, np. ciasta, herbatniki i ciastka;
- Czekolada;
- Frytki;
- Lizaki;
- Napoje słodzone, np. Napoje bezalkoholowe, napoje energetyzujące, napoje dla sportowców;
- Jedzenie na wynos, np. Pizza, hamburgery.
Te produkty są przede wszystkim bogate w dodatek cukru, soli oraz tłuszczów nasyconych i trans i nie są częścią diety zdrowej dla serca. Staraj się spożywać te produkty tylko czasami i w małych ilościach.
Unikaj również dużych porcji jedzenia. Lepiej zjeść częściej, ale w małych porcjach.
Podsumowując, choroby serca są poważnymi chorobami i nigdy nie należy ich bagatelizować. Mogą zdarzyć się w każdym wieku, a wiele osób cierpi z powodu wad wrodzonych. Jednak dzięki rozwojowi techniki, a także farmaceutyki wiele chorób można leczyć z dużym powodzeniem. Dlatego warto pamiętać, aby już od najmłodszych lat przestrzegać zdrowej diety, aby zminimalizować możliwość wystąpienia chorób ze strony układu sercowo-naczyniowego.