Niedowaga to stan niedoboru masy ciała, podczas którego dochodzi do obniżenia BMI. Niedobór masy ciała jest tak samo groźny, jak nadwaga czy otyłość. W obu przypadkach organizm nie otrzymuje niezbędnych do normalnego funkcjonowania składników odżywczych.
Kiedy możemy mówić o niedowadze?
Wtedy kiedy masa ciała osoby dorosłej obniża się o 4-5% w ciągu 6 miesięcy, a BMI wynosi poniżej 18 kg\m2.
Jakie są objawy niedowagi?
Chudnięcie to nie tylko utrata masy ciała, lecz także zaburzenia pracy układu trawiennego, senność, osłabienie, rozdrażnienie. Niedowadze towarzyszy niedobór witaminy C, D, A i żelaza, w związku z czym wiąże się to z rozwojem różnych groźnych chorób, taki jak szkorbut, anemia, osteoporoza.
Niedowaga – przyczyny
Najczęściej do chudnięcia dochodzi wtedy, kiedy organizm otrzymuje za mało kalorii. Albo w przypadku zaburzenia\nieprawidłowego wchłaniania makro i mikroelementów. Ponieważ sportowcy i ciężarne kobiety mają większe zapotrzebowanie kaloryczne, osoby te powinny zwiększyć podaż kalorii, by nie doszło do zbytniej utraty masy ciała. Jeżeli nie będą dostarczać organizmowi więcej składników odżywczych, zacznie on spalać zapasową tkankę tłuszczową. Na skutek tego dojdzie do obniżenia masy ciała.
Przyczyną niedoboru masy ciała może też być rygorystyczna dieta, przejście na wegetarianizm\weganizm.
Bardzo częstą przyczyną jest również stres i depresja. Warto więc również zadbać o spokój duszy. Można zapisać się na przykład na zajęcia jogi lub medytacji.
Inne przyczyny niedowagi:
- szybki metabolizm – organizm bardzo szybko trawi nawet wysokokaloryczne posiłki, przez co nie możemy przybrać na wadze;
- Uczulenia, nietolerancja pokarmowa. Na skutek choroby dochodzi do zaburzenia wchłaniania składników odżywczych;
- Nieprawidłowe wchłanianie mikro –i makroelementów;
- Aktywne uprawianie sportu zwiększa zapotrzebowanie metaboliczne, przez co dochodzi do chudnięcia;
- Gruźlica, choroby pasożytnicze, nowotwory, cukrzyca, choroby układu endokrynnego;
- Zaburzenia odżywiania – bulimia, anoreksja;
- Zaburzenia psychiczne;
- Branie niektórych leków;
- Anoreksja, bulimia;
- Zespół jelita drażliwego;
- Choroby nowotworowe.
Diagnostyka niedoboru masy ciała
Jeżeli cierpisz na niedowagę, po pierwsze przyjrzyj się swojej diecie. Być może brakuje w niej białka, węglowodanów czy zdrowych tłuszczy. A może spożywasz za mało kalorii? Jeżeli jakościowa i ilościowa podaż pokarmu jest dostateczna, wtedy dopiero trzeba udać się do lekarza. Lekarz przeprowadzi wywiad i na podstawie występujących objawów postawi diagnozę.
Objawy, które mogą wskazać lekarzowi, że pacjent cierpi z powodu niedowagi:
- awitaminoza
- zanik mięśni i podskórnej tkanki tłuszczowej;
- obwisła skóra.
Badania laboratoryjne, które pomogą wykryć niedowagę:
- Badanie moczu – daje możliwość wykryć niedobór białka, aminokwasów i glukozy.
- Badanie kału – wykrywa nadmiernie ilości tłuszczu i skrobi. Może to wskazywać na choroby układu pokarmowego i zaburzenia wchłaniania składników odżywczych.
Niedowaga – leczenie
Jeżeli przyczyną niedowagi jest niedostateczna podaż ilościowa i jakościowa pokarmów, to musimy zmienić swoją dietę. Na początku warto ustalić, ile kalorii dziennie potrzebuje organizm, by nie powstał ujemny bilans energetyczny. Aby masa ciała wróciła do normy, należy zwiększyć ilość spożywanych kalorii. W ciągu dnia warto spożywać od 5 do 7 posiłków (w małych porcjach) – najlepiej co 2 godziny.
Leczenie niedowagi zależy od jej przyczyny, ale istnieje kilka ogólnych rekomendacji dla pacjentów z niedowagą:
- spożywanie wysokokalorycznych posiłków. Włączenie do diety zdrowych tłuszczów i ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych;
- rezygnacja z picia kawy;
- rzucenie palenia;
- wyłączenie z diety produktów, zawierających węglowodany proste;
- eliminacja żywności uczulającej;
- włączenie do diety produktów pełnoziarnistych. Są bogatym źródłem witaminy B i substancji mineralnych – cynk, żelazo, miedź;
- woda – około 2 litrów dziennie;
- spożywanie warzyw gotowanych na parze;
- picie soków;
- rezygnacja ze śmieciowego jedzenia;
- uprawianie sportu.
Podsumowując, przyczyn niedowagi może być kilka, ale głównie są to problemy z odpowiednim odżywianiem. Ważne jest dostosować odpowiednią dietę, do swoich potrzeb kalorycznych. Jeżeli jednak w tym względzie jest wszystko w porządku, koniecznie udaj się do lekarza, gdyż niedowaga może to być oznaką poważnych chorób.
