Jak wynika z ostatnich badań, ponad 50% Polaków cierpi z powodu nadwagi, a około 1\4 – na otyłość. Z powodu niedowagi cierpi około 5%. Otyłość jest chorobą, która dotyka coraz większą liczbę osób na całym świecie. Śmiało, można ją nazwać plagą XXI wieku. Z powodu otyłości każdego roku umiera ponad 2 mln osób na świecie. Dlaczego nasze społeczeństwo staje się coraz grubsze? Jakie są przyczyny otyłości?
Na początku warto podkreślić, że nadwaga i otyłość nie są synonimami. Są to dwa różne pojęcia. Nadwaga (przedotyłość) to wskaźnik BMI powyżej 25 kg\m2. Z kolei otyłość można stwierdzić wtedy, kiedy wskaźnik masy ciała wynosi od 30 i wzwyż. Ostatnie badania wykazały, że otyłość ma związek z dochodami, miejscem zamieszkania, kondycją fizyczną i posiadanym wykształceniem. Najczęściej z powodu otyłości cierpią osoby, które nie uprawiają sportu, spożywają śmieciowe jedzenie i mało zarabiają.
Otyłość – przyczyny
Otyłość jest groźną chorobą przewlekłą, której leczenie wymaga czasu, cierpliwości i systematyczności. Każdy pacjent wymaga indywidualnego podejścia i spersonalizowanych metod leczenia. Do powstania i rozwoju choroby przyczynia się wiele różnych czynników.
Główne powody, dla których ważymy bardzo dużo:
Czynniki środowiskowe
Przyczyną otyłości jest nie tylko wysokokaloryczna dieta, lecz także nasze otoczenie – rodzina, przyjaciele, koledzy.
Do czynników środowiskowych możemy zaliczyć:
- Błędy w żywieniu
Spożywanie żywności typu fast food i słodyczy. Picie słodkich napojów gazowanych. Częste spożywanie obfitych porcji. Podjadanie między posiłkami. Rezygnacja ze śniadań, jedzenie kolacji krótko przed snem. Brak warzyw i zdrowych tłuszczy w codziennej diecie.
- Brak aktywności fizycznej
Dziś większość z nas woli spędzać wolny czas przy komputerze czy telewizorze, niż pójść na spacer czy siłownię. Obecnie nawet nie musimy wychodzić do sklepu, by zrobić zakupy. Wystarczy odpowiednia aplikacja i masz ulubione potrawy w domu. Zero wysiłku i spalania kalorii. Wolimy jeździć samochodem, autobusem niż chodzić piechotą.
- Błędy zakupowe
Zamiast kupować zdrowe warzywa i owoce, wrzucamy do koszyka tanie produkty przetworzone. Niezdrowe tłuszczy i węglowodany proste zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia otyłości. Produkty z konserwantami, barwnikami i polepszaczami smaku również stanowią duże zagrożenie dla naszego zdrowia.
- Przewlekły stres
Dziś większość z nas cierpi z powodu przewlekłego stresu i zmęczenia. Każdy ma własny sposób na redukcję stresu. Są osoby, które po prostu go zajadają smakowitymi potrawami i słodyczami. Żywność przynosi ukojenie, ale tylko na moment.
- Przyczyny genetyczne
Niektórzy naukowcy dopatrują się przyczyn otyłości w genach. Wyróżniają otyłość jednogenową i wielogenową. Jednak jak wykazały badania, oba te rodzaje otyłości występują dość rzadko. Kiedy mowa o otyłości rodzinnej, to bardziej chodzi o naśladowanie złych nawyków żywieniowych niż geny.
- Problemy emocjonalne i zaburzenia psychiczne
Osoby z otyłością o wiele częściej cierpią z powodu różnych zaburzeń psychicznych niż osoby o normalnej masie ciała. Istnieje swoista zależność: żywność-emocje. Dlatego zaburzenia emocjonalne, lęki, zmiany nastroju mogą być nie tylko przyczyną otyłości, lecz także jej skutkiem.
Problemy psychologiczne, które mogą się przyczynić do otyłości:
- zaburzenia nastroju;
- częste występowanie negatywnych myśli;
- stany lękowe;
- apatia;
- uzależnienie od jedzenia;
- niska samoocena;
- zaburzony obraz ciała;
- kompulsywne objadanie się.
Warto też wymienić przyczyny hormonalne (choroby układu endokrynnego, zespół Cushinga) i leki, zwiększające apetyt (sterydy).
Metody leczenia otyłości
Leczenie zachowawcze otyłości zaczyna się od diametralnej zmiany nawyków żywieniowych. Żadna dieta, nawet najbardziej restrykcyjna nie da długotrwałych efektów. Lekarz ustala dzienną ilość kalorii, którą powinien spożywać pacjent. Dobiera ją indywidualnie, w zależności od potrzeb chorego. Oczywiście zmianie nawyków żywieniowych towarzyszy umiarkowana aktywność fizyczna.
Leczenie pacjentów, którzy cierpią z powodu nadwagi, otyłości 1-2 stopnia często polega na przyjmowaniu odpowiednich leków. Tego typu leki zmniejszają apetyt i hamują wchłanianie tłuszczu w jelitach.
Jeszcze jedną skuteczną metodą leczenia otyłości jest operacja bariatryczna. Stosowana jest w przypadku pacjentów z otyłością 2-3 stopnia. Polega na zmniejszeniu objętości żołądka, dzięki czemu chory spożywa mniejsze porcje i chudnie.
Podczas leczenia chory obowiązkowo odwiedza psychologa, który pomaga mu poradzić z problemami psychologicznymi i emocjonalnymi. Tylko kompleksowe leczenie przynosi oczekiwane efekty.
Skutki otyłości: cukrzyca typu 2, nadciśnienie, miażdżyca, niedokrwienie serca, niewydolność oddechowa. I to tylko niektóre powikłania otyłości.
